W ubiegłym tygodniu w Nadleśnictwie Supraśl odbyło się „szyszkobranie”. Zajmowali się tym wynajęci specjaliści, gdyż zrywanie szyszek w koronach masztowych sosen jest trudnym i niebezpiecznym zadaniem.
Zima to odpowiedni moment na zbiór szyszek: nasiona ukryte w ich wnętrzu są już dojrzałe, natomiast łuski wciąż pozostają zamknięte. Należy uprzedzić chwilę, gdy łuski rozchylą się, a zaopatrzone w skrzydełko maleńkie nasiona niesione wiatrem rozsieją się w otaczającym drzewostanie. Tylko bardzo niewielki procent tak uwolnionych nasion natrafi na warunki umożliwiające im kiełkowanie i wzrost. Spośród tych „szczęśliwców" nieliczne mogą dożyć wielu dojrzałego... Leśnikom zależy na tym, by nie zdając się przyrodniczą ruletkę zachować i wprowadzić do leśnego krwiobiegu jak największy, cenny zasób genowy.
Szyszki zbierane są wyłącznie z drzew rosnących w drzewostanach nasiennych. Istnieje specjalna, rygorystycznie przestrzegana procedura typowania i zatwierdzania takich miejsc. Pierwszym i najważniejszym kryterium jest potwierdzone, miejscowe pochodzenie drzew. Sosny rosnące w Puszczy Knyszyńskiej w nieskończonym łańcuchu pokoleń, w ciągu tysięcy lat wykształciły cechy przystosowujące je do tutejszych warunków klimatycznych i glebowych. Wytypowane drzewostany nasienne tworzone są przez zdrowe, silne i odporne drzewa o najwyższych walorach technicznych. Wszystkie te cechy zostaną przekazane kolejnemu puszczańskiemu pokoleniu.
Zebrana partia szyszek (a wraz z nimi nasion), odbędzie długą wędrówkę po innych nadleśnictwach. Najpierw przewiezione zostaną do wyłuszczarni w Nadleśnictwie Czarna Białostocka, gdzie w kontrolowanych warunkach odbędzie się proces otwarcia szyszek i wysypania nasion. Po „odskrzydleniu” nasiona przechowywane będą do wiosny w ściśle określonych warunkach temperatury i wilgotności. Wiosną nastąpi wysiew w szkółce leśnej w jednym z nadleśnictw regionu. Przez cały ten czas nasiona będą oznaczone i wyodrębnione spośród innych partii, jednoznacznie przypisane do Nadleśnictwa Supraśl. Wrócą tu jako młodziutkie sadzonki. Wysadzone w miejscu wyciętego starodrzewu zabliźnią ten fragment puszczy, stworzą jej cenny fragment, a kolejnemu pokoleniu leśników zapewne posłużą za drzewostan nasienny...
Krzysztof Łaziuk, Nadleśnictwo Supraśl
opr. (pb)
Zdjęcia - bialystok.lasy.gov.pl: